Futbol Sahalarında ve Stadyumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği
Futbol sahaları ve stadyumlar, sporcuların performans gösterdiği, binlerce seyircinin bir araya geldiği ve yüzlerce çalışanın görev aldığı alanlardır. Bu yönüyle stadyumlar, iş sağlığı ve güvenliği (İSG) açısından karmaşık bir yapıya sahiptir. Hem çalışanların, hem sporcuların hem de seyircilerin güvenliği için kapsamlı bir İSG yönetim sistemi zorunludur. İhmal edilen en küçük bir güvenlik açığı, büyük çaplı kazalara veya toplumsal olaylara yol açabilir.
Yasal Çerçeve
Türkiye’de 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, stadyum işletmelerinin tüm çalışanlarının güvenliğini sağlama sorumluluğunu işverenlere yükler. Bunun yanında FIFA ve UEFA gibi uluslararası kurumların talimatları da, spor organizasyonlarında sağlık ve güvenliğin en üst seviyede tutulmasını zorunlu kılar. Yasal gerekliliklerin yanı sıra, düzenli risk değerlendirmeleri ve acil durum planlarının hazırlanması da stadyum güvenliği için temel unsurlardır.
Sporcular İçin Riskler
Sporcular, saha içerisinde yoğun fiziksel aktivite nedeniyle çeşitli sağlık risklerine maruz kalırlar. Kas-iskelet sistemi yaralanmaları, düşmeler, çarpışmalar veya saha zemininden kaynaklanan kazalar en sık görülen tehlikeler arasındadır. Ayrıca aşırı sıcak, soğuk veya nem gibi iklimsel faktörler de sporcu sağlığını tehdit eder. Sporcu sağlığının korunması için saha zemininin düzenli bakımı, sağlık ekiplerinin sürekli hazır bulunması ve gerekli ekipmanların bulundurulması şarttır.
Çalışanlar İçin Riskler
Stadyumlarda görev yapan güvenlik, temizlik, catering, biletleme ve teknik personel birçok farklı tehlike ile karşı karşıya kalır. Elektrik tesisatları, ses ve ışık sistemleri, yüksek noktalarda yapılan montaj çalışmaları ciddi iş kazalarına yol açabilecek risklerdir. Ayrıca kalabalık yönetimi sırasında personelin şiddete maruz kalma ihtimali de vardır. Çalışan güvenliği için kişisel koruyucu donanımların kullanımı, düzenli eğitimler ve vardiya planlamasında iş yükünün dengeli dağıtılması kritik öneme sahiptir.
Seyirciler İçin Riskler
Seyirciler stadyumların en kalabalık ve en dinamik unsurlarıdır. Binlerce kişinin aynı anda giriş-çıkış yaptığı alanlarda izdiham riski yüksektir. Yangın, patlama veya panik gibi durumlarda tahliye süreci hayati önem taşır. Ayrıca alkol kullanımı sonucu artan kavga ve yaralanma riski de göz ardı edilmemelidir. Bu nedenle stadyumlarda güvenlik kameraları, yönlendirme levhaları, acil çıkış kapıları ve eğitimli güvenlik personeli bulundurulmalıdır.
Altyapı ve Mimari Güvenlik
Stadyum tasarımında iş sağlığı ve güvenliği kriterleri ön planda olmalıdır. Tribünlerde kaymaz yüzeyler, sağlam bariyerler ve acil çıkışların işaretlendirilmiş olması gerekir. Engelli erişimi, güvenli merdivenler ve tahliye koridorları da ihmal edilmemelidir. Yangın algılama ve söndürme sistemlerinin düzenli olarak test edilmesi, kritik bir güvenlik uygulamasıdır.
Acil Durum ve Kriz Yönetimi
Stadyumlarda yaşanabilecek yangın, patlama, izdiham veya sağlık acilleri için detaylı kriz planlarının hazırlanması şarttır. Tatbikatlarla test edilen acil durum senaryoları, olası bir krizde hem çalışanların hem seyircilerin hayatını kurtarabilir. İlk yardım odaları, ambulanslar ve otomatik defibrilatör cihazlarının (AED) bulunması stadyum standartlarının bir parçası olmalıdır.
Eğitim ve Farkındalık
Çalışanların yangın, ilk yardım, tahliye ve güvenlik konularında düzenli eğitimler alması gerekir. Sporculara yönelik sakatlanma önleme ve sağlık eğitimleri verilmelidir. Seyirciler ise anons sistemleri, ekranlar ve yönlendirme tabelaları ile bilgilendirilmelidir. Eğitim ve farkındalık, güvenlik kültürünün yaygınlaşmasında en etkili yöntemdir.
Teknolojik Çözümler
Modern stadyumlarda güvenlik, teknoloji ile desteklenmektedir. Akıllı kamera sistemleri ile kalabalık takibi yapılabilir, biyometrik geçiş sistemleri ile girişler kontrol altına alınabilir. Yangın, gaz kaçağı ve duman sensörleri, olası riskleri önceden haber verir. Ayrıca mobil uygulamalarla seyircilere anlık bilgilendirme yapılması, tahliye süreçlerinde büyük kolaylık sağlar.
Futbol sahalarında ve stadyumlarda iş sağlığı ve güvenliği, yalnızca çalışan ve sporcuların değil, aynı zamanda binlerce seyircinin hayatını doğrudan ilgilendiren bir konudur. Altyapıdan organizasyona, teknolojiden eğitime kadar her adımda güvenliğin ön planda tutulması gerekir. İyi kurgulanmış bir İSG sistemi, olası kazaları önlemekle kalmaz, aynı zamanda toplumda güven ve huzur ortamını da güçlendirir.
Sürmen OSGB olarak, stadyum ve spor alanlarında iş sağlığı ve güvenliği konusunda işverenlere rehberlik ediyor, hem yasal gerekliliklere uygun hem de sürdürülebilir güvenlik kültürü oluşturacak çözümler sunuyoruz. Bu kapsamda 10 Haziran Cumartesi günü 2023 yılında İstanbul’daki Atatürk Olimpiyat Stadı’nda Manchester City ve Inter takımları arasında oynanan UEFA Şampiyonlar Ligi Finali’nde iş sağlığı ve güvenliği hizmeti verdik. Ayrıca 10 yıldır da Kasımpaşa Spor Kulübü’ne düzenli olarak İSG hizmetleri sunuyoruz.
