Kan basıncı, kalbin kanı vücudun her yanına pompalama gücüyle doğrudan ilişkilidir. Ancak, bazen bu basınç düşer ve bu da başta baş dönmesi olmak üzere bir dizi belirtiye yol açabilir. Ortostatik hipotansiyon, bu düşüşlerin bir nedenidir ve bu makalede bu konuyu detaylı olarak inceleyeceğiz.

Tanım ve Türleri

Ortostatik hipotansiyon, oturur ya da eğilir pozisyondan aniden ayağa kalktığınızda kan basıncınızda yaşanan düşmeyi ifade eder. Bu durum, kanın beyninize hızla ulaşmamasından kaynaklanır ve sıkça baş dönmesi veya bayılma gibi belirtilerle kendini gösterir.

Genel olarak hipotansiyon (düşük tansiyon) denilen bu durum, kan basıncının 90/60 mm Hg’nin altında olmasıyla tanımlanır. Ancak hipotansiyonun birkaç çeşidi vardır:

Ortostatik: Ayağa kalkınca meydana gelen.
Postural: Postüre bağlı olarak gelişen.
Postprandiyal: Yemekten sonra meydana gelen.
Nörokardiyojenik: Kalp atışının azalması veya artmasıyla ilgili.

Belirtiler

Bazı kişilerde düşük tansiyon, belirti veya semptom oluşturmayabilirken, bazılarında şu belirtiler gözlemlenebilir:

Baş dönmesi ya da sersemlik hissi
Baş ağrısı
Bayılma
Soğuk terleme
Yorgunluk
Bulanık görme
Bulantı

Nedenleri ve Oluşumu

Ortostatik hipotansiyonun oluşum mekanizması, ayağa kalkıldığında yerçekiminin etkisiyle kanın alt ekstremitelere doğru toplanmasıyla ilgilidir. Normal şartlarda, vücut bu durumu dengeleyecek şekilde tepki verir, ancak bazı insanlarda bu dengeleme mekanizması etkili çalışmaz.

Ortostatik hipotansiyonun oluşmasında birkaç faktör rol oynayabilir:

Dehidrasyon
Ani sıcaklık değişiklikleri
Uzun süre hareketsiz kalmak
Bazı ilaçların yan etkisi
Bazı sağlık durumları (örneğin Parkinson hastalığı veya diyabet)

Tedavi ve Öneriler

Sıvı Alımı: Dehidrasyon, düşük tansiyonun sıkça nedenlerinden biridir. Yeterli miktarda su tüketimi bu riski azaltabilir.
Tuz Alımını Artırma: Tuz, vücutta sıvı tutmaya yardımcı olabilir, bu da kan basıncını artırabilir.
Kompresyon Çorapları: Bacaklarda kanın birikmesini önlemeye yardımcı olabilir.
Yavaş hareket: Hızla ayağa kalkmak yerine, yavaşça ve aşamalı olarak hareket etmek belirtileri azaltabilir.
İlaçlar: Doktor kontrolünde tansiyonunuzu yükseltebilecek veya dengeleyebilecek ilaçlar kullanılabilir.

Ortostatik hipotansiyon, potansiyel olarak rahatsız edici ve tehlikeli olabilen bir durumdur. Eğer sıkça baş dönmesi yaşıyorsanız, bir sağlık profesyoneline başvurarak durumunuzun değerlendirilmesi ve uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi önemlidir. Bu, yaşam kalitenizi artırmanın yanı sıra potansiyel riskleri de en aza indirecektir.