Pnömokonyozis, uzun süreli inhalasyon yoluyla bazı inorganik tozlara maruz kalma sonucu gelişen bir meslek hastalığıdır. Bu tozlar genellikle kömür, silika veya asbest gibi madenlerde bulunur. Solunum yoluyla alınan bu tozlar, akciğerlerde birikir ve doku hasarına neden olarak fibrozise yol açabilir.

Nedenler ve Türleri

Kömür İşçileri Pnömokonyozisi (CWP): Kömür madenciliği sonucu oluşan tozların solunmasından kaynaklanır.
Silikozis: Kumu yüksek basınçla kesme veya taş kesme işlerinde silika maruziyetinden kaynaklanır.
Asbestoz: Asbest madenciliği ve asbestli ürünlerin üretimi sırasında solunan asbest liflerinin neden olduğu bir hastalıktır.

Belirtiler

Erken evrelerde pnömokonyozis belirtisiz olabilir. Ancak, hastalığın ilerlemesi ile birlikte:

Nefes darlığı
Kronik öksürük
Göğüs ağrısı
Yorgunluk
Zayıflama
Akciğer fonksiyonlarında azalma
gibi belirtiler gözlemlenebilir.

Tanı

Hastaların maruz kalma öyküsü, fiziksel muayene ve radyolojik görüntüleme, tanı için esastır. Akciğer fonksiyon testleri ve doku örneklemesi (biyopsi) de gerekebilir.

Tedavi

Pnömokonyozis için kesin bir tedavi yoktur. Ancak belirtilerin hafifletilmesi ve hastalığın ilerlemesinin yavaşlatılması için yöntemler bulunmaktadır:

Toz Maruziyetinin Önlenmesi: En etkili yöntem, maruz kalınan toza daha fazla maruz kalmamaktır.
Solunum Tedavileri: Oksijen tedavisi ve inhalerler solunum sıkıntısını hafifletebilir.
İlaçlar: Anti-inflamatuar ilaçlar, öksürüğü ve akciğerdeki iltihabı azaltabilir.
Aşılar: Pnömokonyozis olan kişilerin grip ve pnömokok aşıları alması, komplikasyon riskini azaltabilir.

Korunma

Toz maruziyetini azaltacak ekipmanın kullanılması.
Madenlerde ve taş ocaklarında etkili havalandırmanın sağlanması.
Kişisel koruyucu ekipmanın düzenli olarak kullanılması.
Düzenli sağlık kontrolleri ve erken tanı.